Trả lời câu hỏi Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 19: Công nghệ tế bào kèm sơ đồ tư duy trực quan, dễ hiểu và luyện tập trắc nghiệm có đáp án
Giải Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 19: Công nghệ tế bào
Mở đầu trang 110 Sinh học 10: Các con lợn Ỉ trong hình bên ghi nhận thành tựu về công nghệ tế bào của các nhà sinh học Việt Nam lần đầu tiên nhân bản thành công một loài động vật có vú. Vậy công nghệ tế bào là gì, nguyên lí của nó ra sao mà có thể làm nên những điều kì diệu như vậy?
Lời giải:
– Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh vớisố lượng lớn tế bào nhằm mục đích nghiên cứu và ứng dụng trong thực tế.
– Nguyên lí của nó là nuôi cấy các tế bào gốc trong môi trường và điều kiện thích hợp để chúng tạo thành các loại tế bào khác nhau.
Câu hỏi 1 trang 112 Sinh học 10: Thế nào là công nghệ tế bào động vật? Nêu nguyên lí và một số thành tựu của công nghệ tế bào động vật.
Lời giải:
– Công nghệ tế bào động vật là quy trình công nghệ nuôi cấy các loại tế trong môi trường nhân tạo để tạo ra một lượng lớn tế bào nhằm mục đích nghiên cứu và ứng dụng trong thực tế.
– Nguyên lí của công nghệ tế bào động vật là nuôi cấy các tế bào gốc trong môi trường thích hợp và tạo điều kiện để chúng phân chia rồi biệt hóa thành các loại tế bào khác nhau.
– Thành tựu của công nghệ tế bào động vật là nhân bản vô tính vật nuôi, liệu pháp tế bào gốc và liệu pháp gene. Nững thành tựu này đã tạo ra các con vật giống hệt nhau về kiểu gene không thông qua quá trình sinh sản hữu tính và làm tăng sống lượng các thể của những loài có nguy cơ tuyệt chủng.
Câu hỏi 2 trang 112 Sinh học 10: Tế bào gốc là gì? Phân biệt các loại tế bào gốc. Nuôi cấy các tế bào người và động vật trong ống nghiệm đem lại những lợi ích gì?
Lời giải:
– Tế bào gốc là tế bào có thể phân chia và biệt hóa thành thành loại tế bào khác nhau.
– Tế bào gốc gồm:
+ Tế bào gốc phôi (tế bào gốc vạn năng): Có nguồn gốc từ phôi sớm của động vật, có thể phân chia và biệt hóa thành mọi loại tế bào của cơ thể trưởng thành.
+ Tế bào gốc trưởng thành (tế bào gốc đa tiềm năng): Có nguồn gốc từ các mô của cơ thể trưởng thành, chỉ có thể phân chia và biệt hóa thành một số loại tế bào nhất định của cơ thể.
– Nuôi cấy các tế bào người và động vật trong ống nghiệm đem lại lợi ích về nhiều mặt, nó đã mở ra hy vọng cho những người bị bệnh cần ghép tế bào hya ngành nghiên cứu thịt nhân tạo làm thực phẩm cho con người hoặc ứng dụng để sản xuất ra các protein chữa bệnh cho người.
Dừng lại và suy ngẫm (trang 114)
Câu hỏi 1 trang 114 Sinh học 10: Công nghệ tế bào thực vật là gì?
Lời giải:
– Công nghệ tế bào thực vật là quy trình công nghệ nuôi cấy các tế bào, mô thực vật để tạo ra các cây có kiểu gene giống nhau nhằm mục đích nhân giống.
Câu hỏi 2 trang 114 Sinh học 10: Nêu nguyên lí công nghệ tế bào thực vật. Để cho các tế bào thực vật đã biệt hóa có thể phân chia và phát triển thành một cây hoàn chỉnh thì các nhà khoa học cần nuôi cấy trong những điều kiện như thế nào?
Lời giải:
– Nguyên lí của công nghệ tế bào thực vật: Phải dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các hormone thực vật thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành các cây.
– Để cho các tế bào thực vật đã biệt hóa có thể phân chia và phát triển thành một cây hoàn chỉnh thì các nhà khoa học cần nuôi cấy trong điều kiện vô trùng với đầy đủ chất dinh dưỡng cùng các loại hormone thực vật với tỉ lệ thích hợp để nhằm đưa các tế bào biệt hóa về trạng thái chưa phân hóa tạo nên mô phân sinh (mô sẹo).
Câu hỏi 3 trang 114 Sinh học 10: Nêu một số thành tựu của công nghệ tế bào thực vật.
Lời giải:
Có 3 thành tựu của công nghệ tế bào thực vật được thể hiện qua 3 kĩ thuật là nuôi cấy mô tế bào, kĩ thuật lai tế bào sinh dưỡng và kĩ thuật nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh. Thông qua nuôi cấy mô tế bào, chúng ta đã tạo ra được nhiều loài quý hiếm có thời gian sinh trưởng chậm. Với kĩ thuật lai tế bào sinh dưỡng đã giúp tạo ra giống mới mang đặc điểm của hai loài mà bằng phương pháp tạo giống thông thường không tạo ra được. Với kĩ thuật nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh đã giúp tạo ra các cây có kiểu gene đồng hợp tử về tất cả các gene, đem lại nhiều lợi ích trong công tác tạo giống cây trồng.
Luyện tập và vận dụng (trang 114)
Câu 1 trang 114 Sinh học 10: Khi đi ngang qua một cánh đồng trồng cây chuối, người ta có thể dễ dàng phát hiện ra đó có phải là những cây chuối nuôi cấy mô hay không. Em giải thích tại sao.
Lời giải:
– Khi đi ngang qua một cánh đồng trồng cây chuối, người ta có thể dễ dàng phát hiện ra đó là những cây chuối nuôi cấy mô vì các cây con được tạo ra bằng phương nuôi cấy mô sẽ có tính đồng nhất về mặt di truyền, giống nhau về chiều cao, kích thước lá, thời gian ra hoa tạo quả,…
Câu 2 trang 114 Sinh học 10: Việc trồng các giống cây nuôi cấy mô trên một diện tích rộng có thể đem lại lợi ích kinh tế rất lớn nhưng cũng đem lại rủi ro cao. Tại sao?
Lời giải:
Việc trồng các giống cây nuôi cấy mô trên một diện tích rộng có thể đem lại lợi ích kinh tế rất lớn nhưng cũng đem lại rủi ro cao vì các cây con được tạo ra bằng phương pháp nuôi cấy mô có tính đồng nhất về mặt di truyền cao nhưng cũng chính vì thế mà khi gặp một tác động bất lợi sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ các cây, dẫn đến hiện tượng “mất trắng”
Sơ đồ tư duy Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 19: Công nghệ tế bào
Trắc nghiệm Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 19: Công nghệ tế bào
Câu 1: Cơ sở khoa học của công nghệ tế bào thực vật là
A. dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các hormone thực vật thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành mô thực vật.
B. dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các khoáng chất thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành mô thực vật.
C. dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các hormone thực vật thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành các cây.
D. dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các khoáng chất thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành các cây.
Giải thích:
Cơ sở khoa học của công nghệ tế bào thực vật là dùng môi trường dinh dưỡng có bổ sung các hormone thực vật thích hợp tạo điều kiện để nuôi cấy các tế bào thực vật tái sinh thành các cây.
Câu 2: Kĩ thuật nào của công nghệ tế bào có thể tạo ra giống mới?
A. Nhân bản vô tính.
B. Nuôi cấy mô tế bào.
C. Lai tế bào sinh dưỡng.
D. Nuôi cấy hạt phấn chưa thụ tinh.
Giải thích:
Kĩ thuật Lai tế bào sinh dưỡng của công nghệ tế bào có thể tạo ra giống mới mang đặc điểm của hai loài mà bằng phương pháp tạo giống thông thường không tạo ra được.
Câu 3: Ưu điểm của nuôi cấy mô tế bào thực vật so với các phương pháp nhân giống sinh dưỡng (giâm, chiết) là
A. giữ nguyên được phẩm chất của cây mẹ.
B. tạo được số lượng lớn cây giống từ một cây mẹ.
C. tạo được cây trồng kháng tất cả các loại bệnh.
D. rút ngắn được thời gian cho ra sản phẩm của cây.
Giải thích:
Ưu điểm của nuôi cấy mô tế bào thực vật so với các phương pháp nhân giống sinh dưỡng (giâm, chiết) làt ạo được cây trồng kháng tất cả các loại bệnh vì nó giữ được phẩm chất của cây mẹ.
Câu 4: Kĩ thuật nào của công nghệ tế bào có thể tạo ra cây có kiểu gene đồng hợp tử về tất cả các gene?
A. Nhân bản vô tính.
B. Nuôi cấy mô tế bào.
C. Lai tế bào sinh dưỡng.
D. Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh.
Giải thích:
Kĩ thuật Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh của công nghệ tế bào có thể tạo ra cây có kiểu gene đồng hợp tử về tất cả các gene.
Câu 5: Kĩ thuật nào của công nghệ tế bào thường được áp dụng nhằm nhân nhanh số lượng lớn cây ở những loài quý hiếm có thời gian sinh trưởng chậm?
A. Nhân bản vô tính.
B. Nuôi cấy mô tế bào.
C. Lai tế bào sinh dưỡng.
D. Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh.
Giải thích:
Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp thường được áp dụng nhằm nhân nhanh số lượng lớn cây ở những loài quý hiếm có thời gian sinh trưởng chậm.