Trả lời câu hỏi Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 24 kèm sơ đồ tư duy trực quan, kèm sơ đồ tư duy trực quan, dễ hiểu và luyện tập trắc nghiệm có đáp án
Giải Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 24: Khái quát về virus
Mở đầu trang 141 Sinh học 10: Một dạng vật chất không có cấu tạo tế bào, vô cùng nhỏ bé làm khuynh đảo thế giới có tên là virus. Virus là gì và có cấu tạo như thế nào mà khiến cho con người đã, đang và sẽ liên tục phải đối phó với những dịch bệnh do chúng gây ra?
Lời giải:
– Virus là thực thể chưa có cấu tạo tế bào với kích thước vô cùng nhỏ bé, có thể sống kí sinh ở tất cả các nhóm sinh vật, gây bệnh cho vật chủ hoặc thậm chí lây cả cho người.
– Virus được cấu tạo từ hai thành phần chính: lõi là nucleic acid và vỏ là protein.
Dừng lại và suy ngẫm (trang 142)
Câu hỏi 1 trang 142 Sinh học 10: Virus là gì? Tại sao virus lại không được xem là một vật sống hoàn chỉnh?
Lời giải:
– Virus là thực thể chưa có cấu tạo tế bào với kích thước vô cùng nhỏ bé, có thể sống kí sinh ở tất cả các nhóm sinh vật, gây bệnh cho vật chủ hoặc thậm chí lây cả cho người.
– Virus không được xem là một vật sống hoàn chỉnh vì chúng không có khả năng sinh sản hay các hoạt động chuyển hóa vì nó không có tế bào.
Câu hỏi 2 trang 142 Sinh học 10: Tất cả các loại virus đều có đặc điểm chung gì?
Lời giải:
Tất cả các loại virus đều có đặc điểm chung là: Có kích thước vô cùng bé và chưa có cấu tạo tế bào, chỉ nhân lên trong tế bào của sinh vật sống.
Câu hỏi 3 trang 142 Sinh học 10: Nêu một số vật trung gian truyền bệnh virus ở người mà em biết.
Lời giải:
Một số vật trung gian truyền bệnh virus ở người: Muỗi, chuột, chó, rơi,…
Câu hỏi 4 trang 142 Sinh học 10: Nếu vật chất di truyền của virus là RNA thì mỗi hạt virus, ngoài các phân tử RNA và lớp vỏ capsid còn có thêm những protein gì? Giải thích.
Lời giải:
Nếu vật chất di truyền của virus là RNA thì mỗi hạt virus, ngoài các phân tử RNA và lớp vỏ capsid còn có thêm một số loại enzyme. Đó là một chất cần thiết cho quá trình tổng hợp RNA và giúp tích hợp hệ gene virus vào hệ gene tế bào chủ.
Dừng lại và suy ngẫm (trang 144)
Câu hỏi 1 trang 144 Sinh học 10: Quan sát hình 24.2, thực hiện các yêu cầu sau: Mô tả các bước trong quá trình nhân lên của virus.
Lời giải:
Quá trình nhân lên của các loại virus về cơ bản là giống nhau đều trải qua năm giai đoạn:
(1) Giai đoạn hấp thụ: Virus bám vào tế bào chủ nhờ gai glycoprotein hoặc protein bề mặt của virus.
(2) Giai đoạn xâm nhập:
– Với loại virus kí sinh ở vi khuẩn, DNA của virus được tiêm vào trong tế bào vi khuẩn bằng một bộ phận chuyên biệt, vỏ protein ở bên ngoài.
– Nhiều virus có vỏ ngoài ở động vật đưa cả vỏ capsid cùng vật chất di truyền vào tế bào chủ, sau đó nucleic acid mới được giải phóng ra khỏi vỏ protein.
– Virus thực vật xâm nhập từ cây này sang cây khác qua các vết thương của tế bào do côn trùng là ổ chứa virus chích hút hoặc ăn các bộ phận của cây.
(3) Giai đoạn tổng hợp: virus sử dụng enzyme và nguyên liệu của tế bào để tổng hợp nên nucleic acid và vỏ protein cho riêng mình.
(4) Giai đoạn lắp ráp: Lắp lõi nucleic acid vào vỏ protein để tạo thành các hạt virus hoàn chỉnh.
(5) Giai đoạn giải phóng: Virus ra khỏi tế bào chủ rồi nhân lên.
Câu hỏi 2 trang 144 Sinh học 10: Quan sát hình 24.2, thực hiện các yêu cầu sau: Phân biệt chu kì sinh tan với chu kì tiềm tan của thể thực khuẩn.
Quan sát hình 24.2, thực hiện các yêu cầu sau: Phân biệt chu kì sinh tan với chu kì tiềm tan (ảnh 1)
Lời giải:
Luyện tập và vận dụng (trang 144)
Câu 1 trang 144 Sinh học 10: Tại sao dùng chế phẩm thể thực khuẩn phun lên rau quả lại có thể bảo vệ được rau quả lâu dài hơn? Dùng chế phẩm này liệu có an toàn cho người dùng? Giải thích?
Lời giải:
– Dùng chế phẩm thực khuẩn phun lên rau quả để bảo vệ rau quả lâu dài hơn là bởi vì thực khuẩn thể có thể xâm nhập tiêu diệt vi khuẩn gây hại cho hoa quả. Nếu dùng chế phẩm có nguồn gốc rõ ràng thì vẫn an toàn cho người dùng
Câu 2 trang 144 Sinh học 10: Dựa trên quy trình nhân lên của virus, em hãy đề xuất cách ngăn cản virus xâm nhập vào tế bào.
Lời giải:
Có thể ngăn cản virus xâm nhập vào tế bào bằng cách sử dụng thuốc kháng virus hay dùng vaccine phòng ngừa. Nhưng có một cách mà rất hiệu quả là chúng ta cần thực hiện các biện pháp luyện tập và ăn uống phù hợp để có thể có hệ miễn dịch tốt, ngăn chặn mọi loại virus.
Sơ đồ tư duy Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 24: Khái quát về virus
Trắc nghiệm Sinh học 10 Kết nối tri thức Bài 24: Khái quát về virus
Câu 1: Chu trình nhân lên của virus gồm 5 giai đoạn theo trình tự là
A. hấp thụ → xâm nhập → lắp ráp → tổng hợp → giải phóng.
B. hấp thụ → xâm nhập → tổng hợp → giải phóng → lắp ráp.
C. hấp thụ → lắp ráp → xâm nhập → tổng hợp → giải phóng.
D. hấp thụ → xâm nhập → tổng hợp → lắp ráp → giải phóng.
Giải thích:
Chu trình nhân lên của virus gồm 5 giai đoạn theo trình tự là: hấp thụ → xâm nhập → tổng hợp → lắp ráp → giải phóng.
Câu 2: Trong quá trình nhân lên của virus, giai đoạn có sự nhân lên của nucleic acid trong tế bào chủ là
A. hấp thụ.
B. xâm nhập.
C. tổng hợp.
D. lắp ráp.
Giải thích:
Trong quá trình nhân lên của virus, giai đoạn có sự nhân lên của nucleic acid trong tế bào chủ là tổng hợp. Trong giai đoạn này, virus sử dụng enzyme và nguyên liệu của tế bào để tổng hợp nên nucleic acid và vỏ protein cho riêng mình.
Câu 3: Vì sao mỗi loại virus chỉ có thể xâm nhập vào một số loại tế bào nhất định?
A. Vì mỗi loại virus chỉ có các gai glycoprotein hoặc protein bề mặt tương thích với thụ thể trên bề mặt của một số loại tế bào chủ nhất định.
B. Vì mỗi loại virus chỉ có enzyme phân giải màng tế bào của một số loại tế bào chủ nhất định.
C. Vì mỗi loại virus chỉ có khả năng sử dụng bộ máy sinh tổng hợp các chất của một số loại tế bào chủ nhất định.
D. Vì mỗi loại virus chỉ có enzyme phiên mã ngược tương thích với vật chất di truyền của một số loại tế bào chủ nhất định.
Giải thích:
Mỗi loại virus chỉ có thể xâm nhập vào một số loại tế bào nhất định vì mỗi loại virus chỉ có các gai glycoprotein hoặc protein bề mặt tương thích với thụ thể trên bề mặt của một số loại tế bào chủ nhất định.
Câu 4: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về điểm khác nhau giữa chu trình sinh tan và chu trình tiềm tan?
A. Trong chu trình tiềm tan, vật chất di truyền của virus tồn tại và nhân lên độc lập với vật chất di truyền của tế bào chủ. Trong chu trình sinh tan, vật chất di truyền của virus tích hợp và cùng nhân lên với vật chất di truyền của tế bào chủ.
B. Trong chu trình tiềm tan, có sự nhân lên tạo nhiều thế hệ virus mới trong tế bào chủ. Trong chu trình sinh tan, không có sự nhân lên thế hệ virus trong tế bào chủ.
C. Trong chu trình tiềm tan, virus giải phóng sẽ không làm tan tế bào chủ. Trong chu trình sinh tan, virus giải phóng sẽ làm tan tế bào chủ.
D. Virus ở chu trình sinh tan có thể chuyển thành chu trình tiềm tan. Virus ở chu trình tiềm tan không thể chuyển thành chu trình sinh tan.
Giải thích:
Trong chu trình tiềm tan, virus giải phóng sẽ không làm tan tế bào chủ còn trong chu trình sinh tan, virus giải phóng sẽ làm tan tế bào chủ.
Câu 5: Virus khác vi khuẩn ở điểm là
A. có kích thước lớn hơn.
B. có cấu tạo tế bào.
C. có lối sống kí sinh nội bào bắt buộc.
D. có hình dạng và cấu trúc đa dạng.
Giải thích:
Vi khuẩn có kích thước lớn hơn và có cấu tạo tế bào, còn virus có kích thước nhỏ hơn, chưa có cấu tạo tế bào và có lối sống kí sinh nội bào bắt buộc.