Trả lời câu hỏi Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 11: Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Châu Phi kèm sơ đồ tư duy trực quan, dễ hiểu và luyện tập trắc nghiệm có đáp án
Giải Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 11: Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Châu Phi
Câu hỏi mở đầu: Thiên nhiên châu Phi phân hóa thành các môi trường tự nhiên khác nhau. Mỗi môi trường tự nhiên có đặc điểm riêng về khí hậu, đất, nguồn nước, sinh vật,… Người dân châu Phi sinh sống ở các môi trường đã khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên như thế nào?
Trả lời:
– Thiên nhiên châu Phi có các kiểu môi trường rất đa dạng, mỗi môi trường có đặc điểm và tài nguyên khác nhau nên việc khai thác sử dụng và bảo vệ thiên nhiên cũng khác nhau:
+ Môi trường xích đạo: Bảo vệ tài nguyên rừng và hạn chế tình trạng xói mòn đất.
+ Môi trường nhiệt đới: trồng cây ăn quả, cây công nghiệp, chú ý thủy lợi, khai thác khoáng sản.
+ Môi trường hoang mạc: chống biến đổi khí hậu, phát triển chăn nuôi du mục, du lịch.
+ Môi trường cận nhiệt: chống khô hạn và hoang mạc hóa, trồng cây ăn quả và cây lương thực, khai thác xuất khẩu phốt phát, dầu mỏ,…
1. Khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở môi trường xích đạo
Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 4 (trang131), hãy:
– Xác định phạm vi môi trường xích đạo ở châu Phi.
– Trình bày cách thức con người khai thác, bảo vệ thiên nhiên ở môi trường xích đạo.
Trả lời:
– Phạm vi môi trường xích đạo ở châu Phi: bao gồm bồn địa Công-gô; duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê.
– Cách thức con người khai thác, bảo vệ thiên nhiên ở môi trường xích đạo:
+ Cây trồng phát triển quanh năm nhờ nhiệt độ và độ ẩm cao tạo điều kiện cho gối vụ và xen canh nhiều loại cây.
+ Hình thành các khu vực chuyên canh cây công nghiệp theo quy mô lớn để xuất khẩu và cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến.
+ Tích cực trồng và bảo vệ rừng (bởi do tầng mùn trong đất không dày, lớp phủ thực vật bị tàn phá nhiều nên dễ bị nước mưa rửa trôi).
2. Khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới
Câu hỏi: Đọc thông tin trong mục 2 và quan sát hình 4 (trang131), hãy:
– Xác định phạm vi môi trường nhiệt đới ở châu Phi.
– Trình bày cách thức con người khai thác, bảo vệ thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới.
Trả lời:
– Phạm vi môi trường nhiệt đới ở châu Phi: gần như trùng với ranh giới đới khí hậu cận xích đạo (khoảng 20°B – 20°N).
– Cách thức con người khai thác, bảo vệ thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới:
+ Những vùng khô hạn như xa van ở Nam Xa-ha-ra: canh tác phổ biến theo hình thức nương rẫy. Cây trồng chính lạc, bông, kê,…; chăn nuôi dê, cừu,… theo hình thức chăn thả.
+ Những vùng khí hậu nhiệt đới ẩm như Đông Nam Phi: hình thành các vùng trồng cây ăn quả (chuối,…) và cây công nghiệp (chè, thuốc lá, bông….) với mục đích xuất khẩu.
+ Khai thác xuất khẩu khoáng sản (vàng, đồng, chì, dầu mỏ, khí tự nhiên,…), một số nước phát triển công nghiệp chế biến.
Bảo vệ thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới:
+ Xây dựng các công trình thủy lợi nhằm đảm bảo nguồn nước cho nông nghiệp và sinh hoạt.
+ Một số quốc gia đã thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, để bảo vệ hệ sinh thái cũng như phát triển du lịch.
3. Khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở môi trường hoang mạc
Câu hỏi: Đọc thông tin trong mục 3 và quan sát hình 4 (trang131), hãy:
– Xác định phạm vi môi trường hoang mạc ở châu Phi.
– Trình bày cách thức con người khai thác, bảo vệ thiên nhiên ở môi trường hoang mạc.
Trả lời:
– Phạm vi môi trường hoang mạc ở châu Phi: bao gồm vùng hoang mạc Xa-ha-ra ở Bắc Phi; hoang mạc Ca-la-ha-ri, hoang mạc Na-mip ở Nam Phi.
– Cách thức để con người khai thác:
+ Khu vực ốc đảo: có nguồn nước tạo điều kiện trồng cây ăn quả (chanh, cam,…), chà là và các cây lương thực (lúa mạch,…).
+ Chăn nuôi gia súc (dê, lạc đà,…) dưới hình thức du mục bởi nguồn thức ăn khan hiếm.
+ Nhờ tiến bộ của kĩ thuật khoan sâu nên nhiều mỏ dầu khí cùng các mỏ khoáng sản và các túi nước ngầm được phát hiện => đem lại nguồn thu lớn cho người dân.
– Bảo vệ thiên nhiên ở môi trường hoang mạc: Do sự biến đổi khí hậu và khai thác chưa hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên nên diện tích hoang mạc ở châu Phi ngày càng tăng.
– Thực hiện hợp tác để thành lập “vành đai xanh” chống hoang mạc hóa,…
4. Khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở môi trường cận nhiệt
Câu hỏi: Đọc thông tin trong mục 4 và quan sát hình 4 (trang131), hãy:
– Xác định phạm vi môi trường cận nhiệt ở châu Phi.
– Trình bày cách thức con người khai thác thiên nhiên ở môi trường cận nhiệt.
Trả lời:
– Môi trường cận nhiệt ở Châu Phi bao gồm dãy At-lat, vùng đồng bằng ven biển Bắc Phi, vùng cực nam châu Phi.
– Cách thức con người khai thác thiên nhiên:
+ Nhờ có khí hậu cận nhiệt tạo điều kiện cho người dân Châu Phi trồng các loại cây ăn quả (nho, oliu, cam, chanh,…) và trồng các loại cây lương thực (lúa mì, ngô).
+ Phát triển các hoạt động khai thác khoáng sản: khai thác dầu (An-giê-ri), vàng, kim cương (Cộng hòa Nam Phi).
+ Du lịch phát triển
+ Vấn đề môi trường được các nước châu Phi quan tâm: chống khô hạn và hoang mạc hóa.
Luyện tập – Vận dụng
Câu hỏi 1: Hãy lập bảng so sánh cách thức con người khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo và môi trường nhiệt đới châu Phi.
Trả lời:
Câu hỏi 2: Tìm hiểu về hoang mạc Xa-ha-ra.
Trả lời:
Xa-ha-ra hoang mạc lớn nhất thế giới với diện tích khoảng 9,2 triệu km2. Hoang mạc nằm ở phía Bắc châu Phi có khí hậu nóng, khắc nghiệt. Trên vùng hoang mạc có một số ốc đảo mà hệ sinh thái động, thực vật khá phong phú với khoảng 500 loài thực vật và hơn 70 loài động vật. Thực vật nổi bật là oliu, động vật phổ biến là lạc đà. Lạc đà là loài động vật có thể thích nghi với điều kiện sống khắc nghiệt nơi sa mạc Xa-ha-ra và là phương tiện chủ yếu để di chuyển qua Xa-ha-ra rộng lớn này.
Sơ đồ tư duy Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 11
Trắc nghiệm Địa lí 7 Kết nối tri thức Bài 11: Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên ở Châu Phi
Câu 1. Hình thức canh tác làm nương rẫy nằm ở môi trường nào?
A. Môi trường xích đạo.
B. Môi trường nhiệt đới.
C. Môi trường hoang mạc.
D. Môi trường cận nhiệt.
Giải thích:
Tại những khu vực khô hạn như vùng xa van ở Nam Xa-ha-ra, làm nương rẫy vẫn là hình thức canh tác phổ biến. (sgk trang 136).
Câu 2. Nước nào là trung tâm lớn của thế giới về khai thác dầu?
A. Li-bi.
B. An-giê-ri.
C. Nam Phi.
D. Kê – ni – a.
Giải thích:
Hoạt động khai thác khoáng sản rất phát triển, khu vực là một trung tâm lớn của thế giới về khai thác dầu (An-giê-ri) – sgk trang 137.
Câu 3. Gia súc chính ở môi trường cận nhiệt là gì?
A. Lạc đà.
B. Cừu.
C. Bò.
D. Dê.
Giải thích:
Gia súc chính ở môi trường cận nhiệt là cừu. (sgk trang 137).
Câu 4. Sản phẩm công nghiệp nào nổi tiếng về hương vị thơm ngon và thị trường xuất khẩu lớn của thế giới?
A. Ca cao.
B. Cà phê.
C. Thuốc lá.
D. Chè.
Giải thích:
Giống cà phê A-ra-bi-ca của châu Phi nổi tiếng thế giới về hương vị thơm ngon. Châu Phi cũng là thị trường cà phê lớn của thế giới. (sgk trang 136).
Câu 5. Quốc gia nào ở môi trường nhiệt đới thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên ( vườn quốc gia)?
A. Nam Phi, Mô-dăm-bích.
B. Kê-ni-a, tan-da-ni-a.
C. Li-bi, An-giê-ni.
D. CHDC Công-gô, Ê-ti-ô-pi-a.
Giải thích:
Một số quốc gia châu Phi đã thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên ( vườn quốc gia) (sgk trang 136).